In deze blog vind je informatie over de midlife. Onder andere wat het is, welke aspecten een rol spelen, hoe die ons leven beïnvloeden en hoe je er mee om kunt gaan.
Mijn doel is niet geweest om volledig te zijn, wel om de in mijn ogen meest relevante zaken van de midlife te benoemen. Ik vind het belangrijk te benadrukken dat ik vooral algemene kenmerken beschrijf. Het kan heel goed zijn dat bepaalde zaken niet van toepassing zijn op jou. Iedereen ervaart en doorloopt deze fase op een verschillende manier.
Definitie van Midlife
De midlife is de fase in je leven die loopt van grofweg je veertigste tot vijfenvijftigste levensjaar. Afhankelijk van welke bron je raadpleegt, verschillen de cijfers. Sommige stellen dat de midlife start vanaf ons vijfendertigste levensjaar en weer anderen zeggen dat die doorloopt tot ons zestigste. Kortom, neem de getallen vooral niet te letterlijk.
De definitie geeft aan wat de midlife is: een fase halverwege ons leven. Niks meer, niks minder. Net zoals de puberteit een fase is in ons leven. Alleen, het is wel een bijzondere fase, omdat het, net als de puberteit, een fase is waarin de meesten van ons (weer) op zoek gaan naar zichzelf. We worden in deze fase immers geconfronteerd met allerlei veranderingen in het leven. Die veranderingen kunnen ervoor zorgen dat mensen vastlopen en er sprake is van een midlife crisis. Hoewel veel mensen worstelen met alles wat er in de midlife gebeurt, is het goed om te weten dat een ‘crisis’ de uitzondering is. Het is wel zo dat de tevredenheid met het leven rond ons vijfenveertigste vaak in een dip zit. Wetenschappers menen dat dit te maken heeft met de nog optimistische verwachtingen van jonge mensen die in het midden van het leven mislukt kunnen blijken te zijn. Die realisatie kan pijnlijk en confronterend zijn. (Lees hier meer over de dip in het tevredenheidscijfer).
Midlife: wakker worden in je eigen leven
Dat is eigenlijk wat gebeurt in de midlife. Je wordt wakker in je eigen leven en realiseert je dat je in de tweede helft bent beland. Die bewustwording, getriggerd door allerlei veranderingen, zorgt voor onrust, vragen en twijfels. Vooral omdat we beseffen dat onze tijd nog maar beperkt is. Wellicht had je vroeger dromen en kom je er nu achter dat ze nog steeds op de plank liggen. Het kan voelen als een gemiste kans.
Het besef dat de eerste helft erop zit, kan ervoor zorgen dat mensen worstelen met existentiële vragen als: Wie ben ik? Wat wil ik nog? Is dit het nou?
‘Sterven en opnieuw geboren worden’ zo beschrijft James Hollis de midlife in zijn boek The middle passage – From misery to meaning in midlife. De midlife gaat volgens Hollis over de fase in ons leven waarin we de persoon die we waren, dienen te vervangen door de persoon die we willen zijn.
Hollis schrijft dat het gaat om authenticiteit en om het ontwikkelen van ons potentieel, zodat we betekenisvol de tweede helft van ons leven kunnen leven. En daarmee komt de vraag die we onszelf in de puberteit stelden terug: Wie ben ik? We dienen onszelf nogmaals (uit) te vinden.
Kortom, de midlife is een fase waarin we geconfronteerd worden met onszelf. Zaken in ons leven waar we al langer mee rondlopen, vaak voortkomend uit onze opvoeding, vormen nogal eens een barricade voor voortgang en dienen opgelost te worden. Sterker nog, lossen we die niet op, dan blijven ze groei in de weg staan. De midlife vraagt om zelfonderzoek en zelfreflectie en dat wordt getriggerd door diverse veranderingen in ons leven.
Veranderingen in de midlife
De veranderingen in de midlife doen zich op verschillende vlakken in ons leven voor:
Sociaal vlak/relaties
‘Mijn zoon heeft een seksleven en ik lees mijn moeder Roodkapje voor’. Dit is de titel van een boek van Renate Dorrestein. Het verhaal beschrijft op humoristische en herkenbare wijze dat we in deze levensfase tussen twee generaties in komen te staan en dat dit een allesbehalve comfortabel gevoel kan geven. We hebben een (mooi) deel achter de rug dat niet meer terugkomt (ai) en we kijken naar de fase die ons nog te wachten staat (oei) en dat is een fase met allerlei ongemakken.
Dit deel van de midlife gaat over de zorg voor (zieke) ouders, maar ook over pubers die hun eigen weg gaan en mogelijk een huwelijk dat barsten vertoont. We veranderen als man en vrouw. We gaan anders in het leven staan en we kunnen moeite hebben met de veranderingen van de ander. Zo komt de relatie met onze partner onder een vergrootglas te liggen.
Dat de relatie met onze partner in deze fase van het leven meer dan in andere fases onder spanning komt te staan, is te zien in de grafiek met scheidingscijfers. Deze cijfers laten zien dat het aantal scheidingen het hoogste is in de leeftijdscategorie 45 – 50 jaar, op de voet gevolgd door de categorieën 50 – 55 jaar en 40 – 45 jaar. (Hier vind je de bron van deze cijfers)
Dan de veranderingen op het fysieke vlak. We weten het en toch lijkt het alsof we in de midlife nog meer met de neus op de feiten worden gedrukt: we worden oud. Aan alle kanten laat het lijf ons zien en voelen dat we de jongste niet meer zijn. We worden grijzer en/of kaler en rimpeliger en de pijntjes en stijve gewrichten nemen toe. Zaken als leesbrillen en gehoorapparaten, waar we eerder gniffelend over deden, worden noodzakelijk.
Naast die zichtbare effecten van ouder worden, gebeurt er binnenin ons iets wat mogelijk veel heftiger is, namelijk de confrontatie met onze sterfelijkheid. Dit kan getriggerd worden doordat we in de midlife te maken krijgen met verlies van dierbaren. Niet alleen van bijvoorbeeld onze ouders, maar ook van leeftijdsgenoten. En dat benadrukt onze eigen eindigheid nog eens extra.
Werk
Ook het werkveld heeft invloed op deze levensfase, omdat de meeste mensen rond hun vijfenveertigste aan het plafond zitten van wat er mogelijk is. Ontwikkelingsmogelijkheden zijn er niet meer zoveel. Wat ook kan meespelen, is dat mensen tot het besef komen dat ze hun jeugddroom niet waar hebben kunnen maken. Een flink aantal mensen neemt in deze fase de beslissing om van baan te veranderen of zelfs het roer volledig om te gooien. De behoefte aan autonomie en zelfontplooiing speelt daarbij een rol.
Mensen kunnen zich ook zorgen maken over hun arbeidsmarktkansen. Ze zien meer en meer dat arbeidsplaatsen ingevuld worden door de jongere generatie. Een baan verliezen in deze fase van het leven doet meer met het zelfbeeld van de midlifer dan in andere fases. Maar, en dat moet ook genoemd worden, daartegenover staan werknemers die door hun jarenlange ervaring en opgebouwde competenties juist meer zelfvertrouwen ervaren dan eerder in het leven.
In het algemeen kun je stellen dat mannen in deze fase langzaam hun carrière gaan afbouwen, terwijl vrouwen, vaak ook omdat hun kinderen minder zorgen nodig hebben, nog voor een opbouw in hun carrière gaan. Ook dit maakt dat we ons leven in een ander perspectief gaan zien en ons afvragen wat we nog willen.
Mentaal
Op het mentale vlak komen de gevolgen van eerder genoemde veranderingen bij elkaar. Hoe goed kun je omgaan met alle bovengenoemde zaken en wat doet het besef dat je in de tweede helft van je leven bent beland met je? Hoe goed kun je omgaan met alle twijfels en onzekerheden? In hoeverre ben je in staat oud zeer uit je rugzak te kieperen, schoon schip te maken en je eigen koers te gaan bewandelen?
Verschil tussen mannen en vrouwen
Hierboven is al beschreven dat mannen en vrouwen over het algemeen genomen verschillende kanten op gaan voor wat betreft hun loopbaan: mannen neigen af te bouwen, terwijl vrouwen nog voor een stap in hun carrière willen gaan.
Een ander verschil in de midlife tussen mannen en vrouwen heeft met hormonen te maken. Vrouwen gaan in de midlife fase richting /door de overgang en dat betekent een concreet einde van de vruchtbare periode. Dit besef kan voor zowel opluchting als problemen zorgen. Dat laatste kan met name gebeuren bij vrouwen die ongewenst kinderloos zijn gebleven.
De dalende oestrogeenspiegel bij vrouwen en de dalende testosteronspiegel bij mannen heeft niet alleen invloed op de behoefte aan seks, het zorgt er ook voor dat de seksen meer op elkaar gaan lijken. In het algemeen kun je stellen dat mannen zachter worden en vrouwen assertiever. (Boek: Spaans, J. Midlife; midden in je leven. 50 mythes over de middelbare leeftijd ontmaskerd)
Daarnaast is geconstateerd dat mannen zich meer zorgen gaan maken over hun gezondheid en lichamelijke vermogens, terwijl vrouwen meer met hun uiterlijk bezig zijn.
Ook het uit huis gaan van kinderen wordt door mannen en vrouwen verschillend beleefd. Ondanks het bekende ‘lege nest-syndroom’ blijken vrouwen vooral te genieten van de vrijheid die dit met zich meebrengt.
De midlife crisis
En dan de associatie die bijna iedereen heeft wanneer er over de midlife gesproken wordt: de midlife crisis. Veel mensen hebben bij de term ‘midlife crisis’ vooral het beeld van de grijze man op de motor en/of de oudere man met de jonge vriendin. Een nogal stereotype beeld.
Dit is wat Wikipedia zegt over de midlife crisis:
De midlife crisis is een psychologisch verzamelbegrip voor de psychologische ontwikkelingsfase van mensen tussen de 35 en 50 jaar. Vaak wordt men op deze leeftijd geconfronteerd met zingevingsvraagstukken en wordt men daardoor uit balans gebracht. De term werd geïntroduceerd in 1965 door Elliott Jaques. Of de midlife crisis als zodanig daadwerkelijk bestaat of dat het onderdeel is van andere psychologische problemen, is een onbeantwoorde vraag in het wetenschappelijke debat.
Je kunt stellen dat naarmate je op meerdere genoemde vlakken (sociaal/relaties, fysiek, werk en mentaal) problemen ervaart, de kans op een crisis toeneemt.
Dat het aantal scheidingen in deze fase hoger is dan in andere fases heeft volgens onderzoekers weinig met de relatie zelf te maken en alles met de identiteitscrisis die de midlife crisis eigenlijk is.
En die identiteitscrisis kan heel heftig zijn. Het vluchten van die identiteitscrisis in werk, in een dure hobby of in een affaire kan een manier zijn om de confrontatie met jezelf uit de weg te gaan.
Het gevoel in een crisis te zitten kan jaren duren. De duur ervan wordt voor een belangrijk deel bepaald door het vermogen en de bereidwilligheid van iemand om de confrontatie met zichzelf aan te gaan. Het gebeurt nogal eens dat de persoon in crisis alle schuld bij een ander legt om zo niet aan de slag te hoeven gaan met hetgeen er in de eigen ‘rugzak’ zit. Het is geen verrassing dat deze laatste aanpak eerder tot een grotere crisis leidt dan tot het oplossen ervan.
De midlife – hoe ga je ermee om?
Voor de een is de midlife slechts een rimpeling in het water, terwijl een ander het ervaart als een heuse orkaan. Waar je je ook bevindt op die schaal, er is geen ‘quick fix’. Problemen in de midlife vragen om zelfonderzoek, zelfreflectie en een nieuwe stip op de horizon.
Wat helpt is dat je begrijpt wat er in deze levensfase aan de hand is, zodat je niet alleen weet dat het niet aan jou ligt, maar dat het erbij hoort. Hoe vervelend dat soms ook is.
Wat ook helpt is in gesprek gaan en/of blijven met je partner of andere voor jou belangrijke mensen over wat er speelt in je leven. Zij kunnen je helpen om zaken in perspectief te blijven zien. Doe je dit liever niet met mensen uit je omgeving, dan zou je kunnen overwegen om een coach in de arm te nemen.De midlife kan een hele roerige fase zijn, maar in mijn optiek ook een fase van ongekende mogelijkheden. Vergeet niet dat je je in deze fase in de kracht van je leven bevindt. Jouw kennis, ervaring, opgebouwde competenties en wijsheid kun je inzetten om een nieuwe richting in te slaan. Dit gaat niet over drastisch het roer omgooien en het zegt niks over de grootte van de stappen die je zou moeten zetten. Dit gaat over het ontdekken van waar jij heen wilt met de rest van je leven en om het inzetten van datgene wat je in je hebt. Om daarmee bij te dragen aan wat voor jou belangrijk is. Want uiteindelijk is dat waar het allemaal om gaat:
als we later terugkijken willen we een zinvol leven hebben gehad.
Het ongemak van deze fase helpt je om hierover na te denken en ermee aan de slag te gaan.
In 2019 heb ik John Strelecky mogen interviewen. John is bestseller auteur, bedenker van het inspirerende concept voor persoonlijke ontwikkeling (Big Five for Life™) dat ik gebruik in mijn coaching. John Strelecky is ook één van de 100 meest invloedrijke personen op het gebied van persoonlijk leiderschap in de wereld. In het jaar van het interview was hij 50 geworden en hij vertelt wat dit met hem heeft gedaan. Daarnaast gaf hij waardevolle tips over hoe je met de uitdagingen om kunt gaan. Een aanrader om te kijken!
Kan ik iets voor je betekenen?
En hoe zit het met jou? Hoe ervaar jij deze fase in het leven? Behoor jij tot de mensen die in onrustig vaarwater zijn beland en behoefte heeft aan richting en sturing? Een nieuwe stip op je horizon die je energie en positiviteit geeft?
Ik help je er graag bij!
Neem een kijkje op de pagina met mijn programma’s voor persoonlijke ontwikkeling of loopbaanbegeleiding. Of neem vrijblijvend contact met me op. Dan drinken we (online) een kopje koffie. Ik weet zeker dat ik iets voor je kan betekenen.
Maak er een mooie dag van!
Jenny